Ən xeyirli yay meyvələri

Yay aylarında insanın iştahası azalır. Yağlı yeməklərin yerini isə salatlar və meyvələr alır. Yay meyvələrinin insan orqanizminə faydalarını isə saymaqla bitməz.

Qarpız: Bu giləmeyvənin tərkibində likopen və antioksidant var. Xüsusilə arıqlamaq istəyənlərə gün ərzində 3-4 dilim qarpız yemək məsləhətlidir. Toxluq hissi verən qarpızın tərkibində su çoxdur, kalorisi isə azdır.

Şaftalı: Onu yeyən insanların bədəndəki zəhərli maddələrin atılması prosesi sürətlənir. Su, mineral duzlar və şəkər baxımından zəngindir. Xüsusilə, qoxulu şaftalı almaq lazımdır.
Ürək ritminin pozulması, qan azlığı zamanı yemək tövsiyə edilir. Şaftalı dərini qidalandırır və hüceyrələrin yenilənməsinə kömək edir. B və C vitamini mənbəyi olan şaftalı, kalsium baxımından zəngindir. Tərkibində A vitamini, kalsium, maqnezium, natrium, dəmir və fosfor mineralları var.

Alça: Onun tərkibində antioksidant maddəsi çoxdur. Detoks etmək gücü ilə tanınan əhəmiyyətli bir meyvədir. Kalorisi azdır, kökəlmək qorxusu olmadan istədiyiniz qədər yeyə bilərsiniz.
Çiyələk, albalı, kimi yay meyvələri də sağlamlıq baxımından olduqca faydalı hesab olunur. Ancaq onların kalorisi daha çoxdur. Ancaq buna baxmayaraq, gündə 10 ədəd çiyələk, 20 ədəd albalı yeyə bilərsiniz.

Çiyələkçilik son illərdə respublikamızda fermer və torpaq mülkiyyətçilərinin maraq göstərdiyi sahələr-dəndir. İstehsalçılar bol məhsuldarlığı və daha uzun müddət məhsul verimi ilə seçilən xarici çiyələk növlərinə üstünlük verir, eyni zamanda müasir becərmə texnologiyasının tətbiqi sayəsində yüksək məhsuldarlığa nail olurlar. Uzun illərdir Tərtər rayonunun İrəvanlı kəndində çiyələk becərən Mənzərə Məmmədova isə yerli çiyələyin istehsalı ilə məşğuldur.
Mənzərə Məmmədova bildirib ki, yerli çiyələk təbii, dadlı və ətirli olması ilə seçilir: “Damaq dadını bilənlər gəlib bizim becərdiyimiz çiyələkdən alırlar. Yerli çiyələyin mürəbbəsi və kompotu da dadlı və ətirli olur. Odur ki, bu çiyələyi dadanlar keçmişi xatırlayır və hər il davamlı olaraq müştərimiz olurlar”.
M.Məmmdova bildirib ki, yerli çiyələyin məhsuldarlığı xaricdən gətirilmiş növlərlə müqayisədə aşağıdır. Xarici çiyələk növləri aprelin sonundan noyabr ayınadək davamlı məhsul verdiyi halda, yerli çiyələk növü cəmi bir ay – may ayında məhsul verir. Bu çiyələyin dərildikdən sonra saxlama müddəti də azdır. Daha ətraflı »

Böyük problemlərin həlli kiçik məsələlərə münasibətdən başlayır

Ölkəmiz mötəbər beynəlxalq məclisə – COP29-un keçirilməsinə hazırlaşır. Dünyanın müxtəlif yerlərindən bu tədbirdə iştirak edəcək insanlar iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar planetimizi gözləyən problemləri müzakirə edəcək, çıxış yolları müəyyənləşdirəcəklər.
Əlbəttə, hər bir böyük problemin həlli kiçik məsələlərdən başlayır. O cümlədən də planetimizin yaşıl örtüyünün qorunması, havanın çirklənməsinin qarşısının alınması indi hər birimizi düşündürən məsələdir.
Bu məqsədlə kəndimizdə ağacların sayını artırmağa çalışırıq. Yaz mövsümündə kəndarası yolların kənarında, məktəblərin və idarələrin həyətlərində xeyli dekorativ ağac əkmişik. Həmçinin kəndin ərazisində təmizliyin qorunmasını unutmuruq. Yerli bələdiyə bu işi iməcilik yolu ilə sakinlərin iştirakı ilə aparır.
Yaşadığımız planet, ölkə, şəhər və kənd bizim evimizdir. Hər kəs bunu anlasa, yəqin ki, ümumi işimizin xeyrinə olar.

Nazim Xəlilov,
Azadqaraqoyunlu kənd İƏD
üzrə icra nümayəndəsi

2024-cü ilin yanvar-mart aylarında Tərtər rayonunda 66 milyon 951.4 min manat həcmində və ya 2023-cü ilin müvafiq dövrünə nisbətən 15.9 faiz çox ümumi məhsul istehsal edilmiş və xidmətlər göstərilmiş. Ümumi məhsul buraxılışının həcmində istehsal sahələrinin xüsusi çəkisi 72.3 faiz, xidmət sahələrinin xüsusi çəki-si 27.7 faiz təşkil edir.
İstehsal edilmiş ümumi məhsul və göstərilmiş xidmətlərin həcmi sənayedə 7 milyon 941.9 min manat (11.9 faiz), kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıqda 12 milyon 52.5 min manat (18.0 faiz), tikintidə 28 milyon 378.9 min manat (42.4 faiz), nəqliyyat və anbar təsərrüfatında 496.8 min manat (0.7 faiz), informasiya və rabitədə 205.8 min manat (0.3 faiz), ticarət, nəqliyyat vasitələrinin təmiri sahəsində 17 milyon 875.5 min manat (26.7 faiz) təşkil etmişdir.
Ümumi məhsul buraxılışı sənayedə 16.9 faiz, kənd təsərrüfatında 6.2 faiz, tikintidə 37.3 faiz artmışdır.

Tərtər Rayon Statistika İdarəsi

2024-cü ililin yanvar-mart aylarında Tərtər rayonunda kənd təsərrüfatının ümumi məhsulunun faktiki qiymətlərlə dəyəri 12052.5 min manat təşkil etmişdir ki, onun 83.5 min manatı bitkiçilik məhsullarının, 11969 min manatı heyvandarlıq məhsullarının hesabına formalaşmışdır. 2023-ci ilin yanvar-mart aylarına nisbətən kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı 6.2 faiz artmışdır.

TƏRTƏR RAYON STATİSTİKA İDARƏSİ

Həyatımızdan duru sular əskik olmasın

Azərbaycanda, o cümlədən bizim Tərtər rayonunda meliorasiya və su təsərrüfatının inkişafı Ulu Öndər Heydər Əliyevin fəaliyyəti ilə bağlıdır. Ümummilli Lider deyirdi: “Meliorasiya və su təsərrüfatı obyektləri bizim sərvətimizdir və bu sərvətdən səmərəli istifadə etməliyik”.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin ölkəmizə birinci dəfə rəhbərlik etdiyi dövrdə meliorativ tədbirlərin həyata keçirilməsinə yönəldilən vəsait Azərbaycanda bu sahənin sürətli inkişafına gətirib çıxardı. Kənd təsərrüfatında, xüsusən də pambıqçılıqda ciddi dönüş yarandı, mühüm nailiyyətlər qazanıldı. Bu baxımdan “1976-1980-ci illərdə torpaqların meliorasiyası və meliorasiya olunmuş torpaqların istifadəsinin yaxşılaşdırılması tədbirləri haqqında” (1976-cı il) qərar böyük əhəmiyyətə malikdir.
1993-cü ildə hakimiyyətə qayıdışından sonra Ümummilli Liderin gərgin fəaliyyəti nəticəsində meliorasiya və su təsərrüfatının xeyli zəifləmiş maddi-texniki bazasının yenidən möhkəmləndirilməsi məqsədilə “Meliorasiya və irriqasiya haqqında” qanun qəbul olundu. Bu qanunun tətbiq edilməsi barədə Fərman imzalandı.
Ulu Öndərimizin layiqli davamçısı, möhtərəm Prezident İlham Əliyevin meliorasiya sahəsində həyata keçirdiyi çoxsaylı islahatlar, mühüm layihələr sayəsində dünyanı bürüyən iqtisadi böhran şəraitində Azərbaycanda kənd təsərrüfatı inkişaf edir, əhalinin ərzaqla təminatında problemlər yaşanmır. Daha ətraflı »

NƏTİCƏLƏR ÜRƏKAÇANDIR

“Ağ qızıl” tarlalarında işin qızğın çağıdır. Ağappaq pambıq kolları sanki hər bir zəhmət adamına gəl-gəl deyir.
Pambıq yığımının gedişi ilə bağlı Tərtər Aqrar İnkişaf Mərkəzinin sektor müdiri Arif Behbudov bildirdi ki, noyabr ayının 30-dək rayonumuzun pambıq tarlalarından 10076.956 ton “ağ qızıl” toplanıb. Ümumi məhsuldarlıq 29.20 sentner olub. Hazırda məntəqələrə pambıq məhsulunun daşınması davam edir.
“Azərpambıq” ASK MMC-Tərtər pambıq istehsalı və tədarükü müəssisəsinin baş aqronomu Elxan Quliyev isə bildirdi ki, pambıq yığımında müəssisənin 6 ədəd kombayını iştirak edir. Onların vasitəsi ilə 1614,76 hektardan 4489.174 ton pambıq yığılıb, 30-35 hektarda əllə yığım aparılıb. Qabaqçıl kombaynçılar Azad Məhərrəmov, Abil İsmayılov, Hikmət Quliyev pambığın toplanmasında xüsusi fəallıq göstərirlər. Hazırda Qaynaq kəndindən Rahim Hüseynovun, Bəyimsarovdan Fazil Vəliyevin, Poladlıdan İntiqam Əzimovun təsərrüfatları pambığın toplanmasında qabaqcıl təsərrüfatlardan hesab edilir. Alışarlı kəndindən Sərxan İsmayılzadənin təsərrüfatında isə əl əməyindən istifadə edilir.
MKT Tərtər pambıq zavodunun baş aqronomu Zabil Quliyev isə bildirdi ki, bu günədək 5587,782 ton “ağ qızıl” tədarük olunub. Pambığın toplanmasında zavodun 8 kombaynı işləyir. Rabil Məmmədov, Ramin Süleymanov, Elnur Səfiyev qabaqcıl pambıqyığanlardır. Qabaqcıl fermerlər Teyyub Cəfərovun, Rahim Quliyevin təsərrüfatlarında hər hektardan 40 setnerdən artıq məhsul yığılıb. İlham Quliyevin 1 hektar təsərrüfatından isə əllə yığım zamanı 40-45 sentner pambıq toplanıb. Pambıq tarlalarında məhsul toplanışı davam edir. Hələ sahələrdə məhsul boldur. Əminik ki, pambıqçılarımız bu il də rekord nəticələr əldə edə biləcəklər. İşiniz avand, texnikanız saz, gücünüz bol olsun, əziz pambıqçılar. Hər birinizə uğurlar arzulayırıq.

Elfuzə Vəliyeva

Mayın 20-də AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsi və Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun birgə təşkilatçılığı Tərtər rayonunun Şıxarx qəsəbəsində “Şuşa İli”nə həsr olunmuş “Qarabağ regionunda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında Qarabağ Elmi Tədqiqat Bazasının rolu” mövzusunda tarla seminarı keçirilib.

AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun baş direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Zeynal Əkbərov seminarı açaraq tədbir iştirakçılarını AMEA-nın prezidentləri, akademiklər Arif Həşimov və İradə Hüseynovanın adından salamlayıb, seminarın işinə uğurlar arzu edib.

Azərbaycanın əkin sahələrinin işğaldan azad olunmuş ərazilər hesabına genişləndirilməsinin zəruriliyi məsələsinə toxunan Zeynal Ələkbərov dünyada kənd təsərrüfatı məhsullarının əsas istehsalçısı olan ölkələrdə yaranmış gərgin vəziyyəti nəzərə alaraq, yaxın illər ərzində daxili imkanlarımız hesabına bu problemin həll edilməsinə nail olunmasının əhəmiyyətinə toxunub.

O, Qarabağ ərazisində təsərrüfatın genişləndirilməsi və taxıla olan tələbatın ödənilməsində Qarabağ Elmi-Tədqiqat Bazasının əhəmiyyətli rola malik olduğunu qeyd edərək, sözügedən Bazanın 40 ilədək nümunəvi elmi tədqiqat fəaliyyəti göstərdiyini, 1989-cu ildə erməni işğalına qədər 1700 hektaradək əraziyə malik olduğunu deyib. Bildirib ki, bazada 30-dan çox yüksək məhsuldar sort və minlərlə hibrid nümunəsi yaradılaraq Qarabağ bölgəsində və ölkənin digər iqtisadi rayonlarının təsərrüfatlarında geniş ərazilərdə becərilib və bu, kənd təsərrüfatının inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərib. Daha ətraflı »

                                                            Yaz-tarla işlərinə başlanılıb

Artıq havada yazın ətri duyulmaqdadır. Novruzun müjdəcisi olan çərşənbələr başlayıb. Bu isə o deməkdir ki, kəndlilər yenidən tarlalara, bağlara üz tutaraq, yaz tarla işlərinə start veriblər.
Onu da qeyd etmək istəyirəm ki, rayonumuzun torpaqları qibtəolunacaq dərəcədə bərəkətli və məhsuldardır. İqlimi əkin üçün əlverişlidir, insanları yorulmazdır. Ona görə də ildən-ilə rayonun bitkiçilik üzrə göstəriciləri ürəkaçan olur.
Elə bu il də qabaqcıllığı əldə saxlamaq və ayrı-ayrı sahələrdə yüksək nəticələr əldə et-mək üçün işlərə başlanılmışdır.
İlk növbədə rayon üzrə 8706 hektar sahədə əkilmiş taxıl zəmilərindəki vəziyyət barədə danışmaq istəyirəm. Əkin işləri yüksək səviyyədə və aqrotexniki qaydalar əsasında aparıldığından, taxılçılarımız yüksək bitiş alıblar. Bitiş suyunun verilməsi başa çatıb. Bəzi faraş taxıl əkini sahələrində yemləmə gübrəsinin verilməsi, xəstəlik və zərərvericilərə qarşı mübarizə tədbirləri yerinə yetirilir.
Bağçılıqla məşğul olan təsərrüfatlarda da işlərin qızğın vaxtıdır. Daha ətraflı »

                                                                   Bağlara ilboyu qulluq edilir

Bir neçə ildir ki, 30 hektardan çox sahədə xurma bağları salmışıq. İldən-ilə bu zərif meyvə növünün becərilmə texnologiyasını daha dərindən öyrənirik. Buna görə də bağların məhsuldarlığı ilə yanaşı, gəlirimiz də artır.
Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Şanlı Azərbaycan Ordusunun işğal altında olan torpaqları azad etməsi, beləliklə də Suqovuşan Su Anbarından kanallarımıza suyun gəlməsi işimizə yeni təkan verdi. 30 ildən çox bir müddətdə daim su qıtlığından əziyyət çəkir, çox vaxt məhsulu sona qədər becərə bilmirdik.
Artıq bu çətinliklər arxada qalıb. Cari mövsümdə bol xurma məhsulu götürüb Rusiya bazarlarına göndərmişik. Qalan məhsulumuz isə soyuducu ambara yığılıb. Qışın oğlan çağı olsa da, burada xurma öz keyfiyyətini itirmir. Bir azdan bu məhsul da qonşu dövlətin bazarlarına göndəriləcək.
Bağlara qulluq işində ailə üzvlərimizin hamısı yaxından iştirak edir. Bununla belə kənd camaatından da işləyib evinə çörək pulu aparanlar olur. Hazırda budama işləri aparılır, ağacların dibi bellənir, həmçinin onlara qış suyu verilir. Bir sözlə, bağlara ilboyu qulluq edilməlidir ki, bu sahədən gəlir götürülsün.
Ölkəmizdə qeyri-neft sektorunun inkişafı ildən-ilə artır. Bu il də belə oldu. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev cari ilin əvvəlində yerli jurnalistlərə verdiyi müsahibədə bunu razılıq hissi ilə qeyd edib. Şadam ki, bu sahənin inkişafında az da olsa bizim ailənin də payı var.

Nəsib Vəliyev,
Seydimli kəndi