Kəndimizdə Əliabbas adında bir kişi vardı. Heç kim ona Əliabbas demirdi. Əlabbas deyirdi. Çobanlıq edirdi. Yəni kənd camaatının qoyunlarını otarırdı. Səhər-səhər kimin neçə qoyunu olardı, gətirib ona təhvil verərdi. Maşallah da yaddaşı vardı. Yüz qoyun da versən, bilərdi ki, hansı sənindir. Hər qoyunu da öz adı ilə çağırardı. Kərə qoyun, kürə qoyun, sarımtıl, bozumtul, quyruğu qıvraq, qulağı yarıq, boynu qotazlı, yerişi nazlı. Saymaqla qurtarmaz. Elə ki, qoyunları gətirdilər, qabağa düşüb gedərdi. Qoyunlar da mələşə-mələşə dalınca. Ayın axırında da iki manatdan, üç manatdan pul yığardı.
Əlabbas tək yaşayırdı. Evlənməmişdi. Deyəndə ki, ay Əlabbas, yaşın altmışı keçib, niyə evlənmirsən? Bir xeyli sənə məzlum-məzlum baxardı:
-Sən öylənibsən?
– Evliyəm.
-Əlin yağa-bala batıb?
-Batıb da sözdür. Əlabbas, ailə özgə aləmdir. İşdən gəlirsən, oğul-uşaq Daha ətraflı »

                                                          BÖYÜK XALQIN BÖYÜK ŞAİRİ

Azərbaycan xalqının böyük oğlu Nizami Gəncəvinin dahiyanə əsərləri dünya ədəbiyyatı xəzinəsinin ən parlaq incilərin təşkil edir və bəşəriyyətin yetirdiyi ən böyük dühaların yaratdıqları ölməz abidələr arasında şərəfli yer tutur.
Nizami Gəncəvi 8 əsr bundan əvvəl yaşayıb yaratmışdır. Şair Gəncədə doğulub. Bu qədim şəhərin xarabalıqları indiki Gəncənin 5 kilometrliyində yerləşir. Şairin doğum ili 1141-ci il hesab olunur. Lakin “Xosrov və Şirin” poemasındakı aftobioqrafik məlumatların tətqiqi başqa qənaətlərə gəlməyə imkan verir. Belə deyilir ki, şair şir bürcü altında doğulmuşdur.
Şairin əmisi Xacə Ömər görünür, Azərbaycan hakimləri Atabəylərin Gəncədəki sarayında qulluq etmişdir.
Əsilzadə nəslindən olmasına baxmayaraq, Nizaminin ailəsi o qədər də böyük var-dövlətə malik deyildi. Amma hər halda valideynləri övladlarına o dövr üçün ən yüksək səviyyədə təhsil verməyə imkan tapmışdılar. Şair hələ uşaq çağlarından Quranı öyrənmiş, müsəlman hüququnu, “ədəb” kompleksinə daxil olan bütün fənləri dərindən mənimsəmişdi. Daha ətraflı »

                                                                     (Mini hekayə)

Baharla Əliş bir ay deyildi ki, nişanlanmışdılar. Hər iki ailədə payız toyuna ciddi hazırlıq gedirdi.
Aprel döyüşləri başlamağa iki gün qalmış əsgərlikdə topçu olduğundan Əlişi yenidən orduya çağırdılar. Bahar tutulsa da, Əlişin sevinci yerə-göyə sığmırdı. Ermənilərin vəhşiliyi uşaqlıqdan onun içində bir qisas ocağı yandırmışdı.
Döyüşün dördüncü günü Əlişdən qara xəbər gəldi. Hərbiçilər əsgər yoldaşlarını kəndə gətirib, çiyinlərində son mənzilə apardılar. O gündən Əlişgilin darvazasından bir qırmızı, bir qara lent asılı qaldı. Neçə müddət keçsə də, bu lentləri darvazadan götürməyə kiminsə əli gəlmədi. Lentlər darvazadan asılı qaldıqca, Baharın da qara paltarı dəyişmədi.
Aradan iki il keçməsinə baxmayaraq Bahar hələ də Əlişin yolunu gözləyirdi. Nə qədər elçi gəlirdisə, daş atıb başını tuturdu. Eləcə deyirdi, mən Əlişə xəyanət edə bilmərəm. Onun xiffətindən anası saç ağartmışdır. Atasının beli də elə bil bükülürdü. Əlişin anası da Bahara minnətçi düşmüşdür.
– Ay qızım,- deyirdi, oğul mənimdir, onun yarası da mənimlə gedəcək. Gəl ata-anana zülm etmə, ölənlə ölmək olmaz. Daha ətraflı »

                                            M  A  Q  B  E  T     Ə  H  M Ə D O V                                                                                           

                                                                                 (  M  i  n i     h  e  k  a  y  ə  l  ə  r )

                                                          TƏKLİF VERİLDİ

Şöbə müdirinə xəbər çatdı ki, bəs sizi böyük müdir axtarır. Şöbə müdiri də bu xəbəri eşidən kimi böyük müdirin qəbuluna gəldi. Qəbul otağında salam verdiyi katibədən, bir də köməkçidən qeyri kimsə yox idi. O səbəbdən də ayaq üstə dayandı ki, yəqin ekranda görən kimi çağıracaq. Katibə isə olduqca mülayim və asta səslə: “Əyləşin”- dedi. “Bir azca vacib işi var, boşalanda çağıracaq”.
Bundan sonra şöbə müdiri əyləşməli oldu. Bu əyləşməklə də iki saatdan çox gözlədi. Öz-özünə düşündü: “Hay-harayla axtarmaq nə, gözlətmək nə?”. Anladı ki, xına o xınadan deyil. Burda nəsə var.
Katibənin telefonuna zəng gəldi. Katibə cavab verdi ki, bəli, burdadır. Sonra da şobə müdirinə işarə etdi ki, içəri keçsin. Bir addım atmışdı ki, katibə dilləndi:
-Zəhmət olmasa, telefonu burda qoyun.
Çıxarıb telefonu da verdi. Üstəlik səsini keçirdi ki, zəng edən olsa, narahatlıq yaratmasın. Böyük müdir şöbə müdirini görən kimi dik ayağa qalxdı, başdan-ayağa mənalı-mənalı süzüb yenidən əyləşdi. Şöbə müdiri yaxın gəlib ayaq üstə dayandı. Böyük müdir birdən səsini ucaltdı:
-Kamilov, bu nədir, nə hoqqadır çıxarırsan, bu xarabanın bir sahibi var, ya yox?!
Böyük müdiri elə bil qudurmuş it dalamışdır. Hirsindən sözləri də qırıq-qırıq deyirdi:
-Adam çıxardan olubsan? O nə iclasdır elan vurubsan?
Şöbə müdiri istər-istəməz dilləndi: Daha ətraflı »

Yol getdiyim yerdə birdən elə bir şey yadıma düşür ki, başlayıram gülməyə. Nə qədər özümü sıxıram ki, gülməyim, yenə də gülürəm. Gülmək də var, gülmək də. Xeyli çəkəndən sonra bir təhər sakitləşirsən. Sakitləşən kimi də o tərəf bu tərəfə boylanırsan ki, birdən görən olar. Görən oldusa, vay halına. Deməzmi, yolun ortasında bu kişi öz-özünə niyə gülür? Yəqin o məsələ…Yəni havalanmışam. And verirəm Allahın adına, məni qınamayın. Bilirsiz nəyə gülürəm? Hardansa yadıma Ramazan ayının birinci gününün duası düşür. Bilmirəm bunu necə yozum? O mənadan ki, duada deyilir:”Bu ayda günahlarımdan keç, ey aləmlərin tanrısı! Məni bağışla, ey günahkarları bağışlayan!”.
Düzünə qalsa burada gülməli bir şey yoxdur. Bu insanları düz yola dəvət etməkdir, yolunu azanlara nəsə xatırlatmaqdır. Mən tamamən başqa bir mətləbə gülürəm. Tutalım ahıl bir kişiyəm. Xeyli gün keçirmişəm. Mən bir yana, cavanları deyirəm. Ya da cavanlarla ahıl olanlar arasındakıları.
Necə olsa da bunlar günah edə bilərlər. Günahsız adam varmı ki? Ola da bilməz. Söhbət oruc tutan 10-12 yaşlı uşaqlardan gedir. Bunlar nə yatdılar ki, nə də yuxu görələr?! Bu yaşda olan tifillər nə günah iş görüblər ki, bağışlanmalarını Tanrıdan istəsinlər. Uşaq hardasa, nədəsə səhv edib. Dalaşıb, pis söz deyib, kimisə cırnadıb, atasının tapşırığı yadından çıxıb, anasının dediyini unudub. Bunlar günah sayılırsa, daha nə deyim? Uşaq səhv iş görər, amma onların səhvi günaha yazılmaz. Bəs onda niyə uşaq deyirlər? Daha ətraflı »

Keçəl Həmzə adında bir məmur yol gedərkən bərk acır. Restorana da xeyli yol qalıbmış. Gedib çatınca acından lap heydən düşər.
Keçəl Həmzə buralara yaxşı bələd idi. Bilirdi ki, qənşərindəki evdə bir qoca, kimsəsiz arvad olur. Qara rəngli, çox bahalı maşınından düşüb qapını yavaşca taqqıldatdı. İçəridən hay verən olmadı. Birdən yadına düşür ki, qoca arvaddı, qulaqları ağır eşidər. Ona görə yerdən bir samballı daş götürüb qapıya vurur. Heç yarım dəqiqə keçməmiş qapı cırıldaya-cırıldaya aralanır. Qarı nənə başını qapıdan çıxarıb deyir:
-Kimsən, a bala?
Keçəl Həmzə dillənir:
-Mənəm, ay nənə, allah qonağı.
-Keç içəri, ay oğul, allaha da qurban olum, qonağına da.
Keçəl Həmzə içəri keçir. Soruşur ki:
-Otaq niyə qaranlıqdır, ay nənə?
-Qaranlıq, olmayıb neyləsin, ay oğul. Bir həftədir gəlib kəsdilər. Dedilər işığa borcum var.
-Bəs köməyin yoxdumu?
-Bir nəvəm vardı. Allah onu da mənə çox gördü, şəhid oldu.
-İşıq pulunu niyə vermirsən? Pensiya ki alırsan. Daha ətraflı »

Elə ki, söhbət şeytandan başladı, gərək ən azı üç dəfə bismillahir-rəhmanirrahim deyəsən ki, səndən əl çəksin. Yoxsa yaxandan yapışdımı, qopası deyil. Bilirsən onda nə sifət var? Allahın üzünə ağ olan yeganə mələkdir. Beləsindən nə gözləyəsən?
Allah Şeytan adlı mələyi oddan yaradıb. Sonra da Adəmi. Hökm edib ki, bütün mələklər Adəmə itaət etsinlər. Şeytan özündən çıxıb deyir:
-Mən Adəımdən əvvəl yaradılmışam, özü də oddan. Adəm isə məndən sonra yaradılıb, həm də kirli-pasaqlı, cücülü-mücülü palçıqdan. Mən niyə ona boyun əyməliyəm? Əymirəm!
Canım fəda olmuş Allah necə qəzəblənirsə, Şeytanı bir başa cənnətdən cəhənnəmə göndərir və deyir ki, get, sən yiyənmədin.
Şeytan Allahın bu hərəkətindən çox pərt olub, bütün Adəm övladlarından intiqam almağı qarşısına məqsəd qoyur. Hətta strateji plan hazırlayıb, başlayır bu planı birbəbir yerinə yetirməyə. Deyir ki:
– Qoy insanlar allaha asi düşsünlər, Quranı oxumasınlar, Allahın buyurduğu düz yoldan çıxıb, özlərini daşlı-kəsəkli yola versinlər.
Şeytan cəhənnəmdə dayanmadı. Onu bir yerdə zəncirləsən də, duruş gətirən deyil. Başladı dünyanı gəzməyə. Xeyli dolaşdı, ölkələri bir-bir “dişinə vurdu”, axır gəlib çıxdı İran deyilən bir vilayətə. Gördü bura çox səfalı yerdir. Həm də gecə -gündüz Qurandan danışırlar. Həzrət Peyğəmbərimiz Məhəmməd salavatullahdan misallar gətirirlər. Adlarını da qoyublar müsəlman. Və qışqırırlar ki, müsəlman müsəlmanın qardaşıdır. Şeytan qərara gəldi ki, əsl axtardığı yer elə buradır.
Ayağını bu torpağa basan kimi girdi ayətullahların cildinə. Onlar da Azəri müsəlmanların üzünə güldülər, əl altdan nə yamanlıq qaldı etməsinlər. Aləm gizli-gizli qarışdı bir-birinə. Hal-qəziyyəni belə görən Şeytan sinəsinə vurub başladı öyünməyə:
-Əhsən mənə! İş görəndə belə görəsən. İranlılara elə dərs keçmişəm ki, artıq bunlara Şeytan lazım deyil. Daha ətraflı »

                                           ZAMAN VƏ MƏKANI BİRLƏŞDİRƏN KÖRPÜ

XII yüzildə bu qədim diyarda bir Günəş parladı. Bu Günəş 880 ildir ki, parlaq ziyası ilə dünyamızı işıqlandırır. Bəşəriyyətə, insanlığa nur çiləyir.
Bu Günəş Azərbaycan xalqının dahi şairi Nizami Gəncəvidir.
Nizami Gəncəvi 1141-ci ildə Gəncə şəhərində doğulub böyümüş, burada da mükəmməl təhsil almışdır. Yaradsıcılığının ilk çağlarında saraylarda yaşamağa can atsa da, ancaq tez bir zamanda bu fikirindən daşınmışdır. Artıq “Sirlər Xəzinəsi”ni yazanda şair saraylara nifrət edir, saray şeirlərini isə ciddi tənqid edirdi. Xalq ilə yaxınlığı onu çox erkən həyatın və sənətin həqiqətini dərk etməyə gətirib çıxarmışdır.
Elmi araşdırmalarda göstərilir ki, onun fəlsəfə, riyaziyyat, biologiya, astrologiya, kimya, tibb sahəsindəki dərin biliyi o cümlədən Quranı müfəssəl bilməsi, islamın fəlsəfi və qanunlarına münasibəti xüsusi önəm kəsb edir.
Nizaminin əsərlərini oxuduqca insanın gözü qarşısında həssas, nəcib, gözütox, dərindüşüncəli, cavanlığından özünü müdrik bir qoca kimi aparan nurani bir insanın heykəli ucalır.
880 ildən çoxdur ki, onun hər beyti, hər misrası Nizami buradadır deyir. Daha ətraflı »

Böyük mütəfəkkir Nizami Gəncəvini bizdən əsrlər ayırsa da onun bədii-estetik ideyaları, dərin xəlqiliyi, vətənpərvərlik və beynəlmiləlçiliyi, xalqımıza məhəbbətlə dolu poemaları indi də hər kəs üçün müasirdir, doğmadır.
2021-ci ildə dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 880 illiyi tamam olur. Bu münasibətlə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2021-ci ilin Azərbaycanda “Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi bütün xalqımızın böyük ruh yüksəkliyinə səbəb olub.
Nizami Gəncəvi–İlyas Yusif oğlu Nizami Azərbaycan farsdilli poeziyasının klassikidir.
Nizami Gəncəvi XII əsrdə yaşayıb yaratsa da, bütün dövrlər üçün aktual və müasir olan əsərlərin müəllifi kimi şöhrət qazanmış dünya ədəbiyyatının böyük klassiklərindən biridir.
Şair dünya ədəbiyyatının Makedoniyalı İsgəndəridir. Makedoniyalı İsgəndər öz qılıncı və hərbi şücaəti ilə nə qədər dünya ölkələrini fəth edə bilmişdirsə, Nizami də qələmi ilə, sənətinin qüdrəti ilə, sözünün hikməti ilə dünyanı fəth etmiş çox böyük sənətkardır.
Bəşər bədii fikrinin nadir hadisəsi olan Nizami yaradıcılığı səkkiz əsrdən artıqdır ki, xal-qımızın mənəviyyatının ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdir. Böyük sənətkarın bütün həyatı və zəngin ədəbi fəaliyyəti həmin dövrdə təkcə Azərbaycanın və Qafqazın ən iri şəhəri deyil, eyni zamanda Yaxın və Orta Şərqin mühüm mədəniyyət mərkəzi kimi tanınmış Gəncə ilə bağlıdır. Şair ömrü boyu burada yaşayıb yaratmış və dünya poeziyasına bir-birindən dəyərli söz sənəti inciləri bəxş etmişdir. Daha ətraflı »

                                                         AŞIQ ŞEİRİNİN ZİRVƏSİ

Azərbaycan xalq şeirinin ən böyük nümayəndələrindən və bu şeirin ən uca zirvələrini fəth edən sənətkarlarından biri olan Aşıq Ələsgər 1821-ci ildə Göyçə mahalının Ağkilsə kəndində anadan olmuşdur. Atası Alməmməd kişinin ailəsi böyük olduğu üçün qayğıları da çox idi, artıq o, ailəsinin ehtiyaclarını ödəyə bilmirdi. Buna görə də böyük övladı olan Ələsgəri Kərbəlayı Qurbana nökər verir. Təbiətcə mülayim, insanpərvər bir şəxs olan Kərbəlayı Qurbanın Səhnəbanı adında bir qızı var idi. Ələsgərlə Səhnəbanı bir-birini sevmiş, səmimi münasibətləri yaranmışdır. Ancaq Kərbəlayı Qurbanın qardaşı olan Məhərrəm Səhnəbanını öz oğluna almaq istəyirdi. Buna görə gənclərin bir-birinə olan məhəbbətindən xəbər tutan kimi Ələsgəri Kərbəlayı Qurbanın həyətindən qovdurur, Səhnəbanını isə öz oğluna alır. İlk məhəbbəti daşa dəyəndən sonra uzun müddət Səhnəbanını unuda bilməyən Ələsgər 40 yaşına qədər subay qalmışdır. Sonra Anaxanım adlı bir qızla evlənmişdir. O, gözəl ailə başçısı olmuş, həmişə uşaqlarının maddiiqtisadi qayğılarını çəkmişdir. Aşıq Ələsgər bir sıra görkəmli aşıqlardan dərs almış, özündən sonra gələn aşıqlara böyük təsir göstərmişdir. O, aşıq yaradıcılığının demək olar ki, bütün sahələrinə müraciət etmişdir. Onun zəngin bədii irsinə dodaqdəyməz, müxəmməs, qıfılbənd, təcnis, cığalı təcnis, gəraylı, divani və s. bu kimi şeir növləri daxildir. Daha ətraflı »