Professor, texnika elmləri doktoru Rasim Axundovun Axundovlar ailəsinə həsr etdiyi “Keçmişə nəzər salanda…” kitabının işıq üzü görməsi münasibəti ilə redaksiyamızda tədbir keçirilib.
Tədbiri açan “Yeni Tərtər” qəzetinin baş redaktoru, “Keçmişə nəzər salanda…” kitabının redaktoru, Azərbaycan Mətbuat Şurasının və Azərbaycan yazıçılar birliyinin, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, “Qızıl Qələm” və “Məmməd Araz” mükafatları laureatı, “Tərəqqi” medallı dövlət mükafatçısı Tofiq Yusif bildirib ki, bu əsərin ərsəyə gəlməsi Azərbaycan elmi tarixinə, həmçinin rayonumuzun tarixinə bir töhfədir. Kitabda yaxın keçmişimizdə yaşayan feno-menal bir ailə–Axundovlar ailəsi haqqında sənədli materiallar əsasında səmimi bir söhbət açılır. Ailənin başçısı Fərrux Axundov uzun illər rayonumuzun Azadqaraqoyunlu kəndindəki tibb məntəqəsində işləmiş, eyni zamanda burada və ətraf kəndlərdə rus dilini tədris etmişdir. Ailədəki on övladdan beşi müxtəlif sahələr üzrə elmin ən yüksək zirvəsinə ucalmış, professor, elmlər doktoru adını almışdır. Valideynlər – Fərrux bəylə Maya xanım övladlarının hamısının ali təhsil almasına nail olmuşlar.
Tofiq müəllim göstərib ki, bu ailənin mayasını ziyalılıq, nur təşkil edir. Təsadüfi deyil ki, hələ sovetlər dönəmində “Pravda” qəzetinin birinci səhifəsində Leonid Tahirovun imzası ilə onlar haqqında “Ondurlar, hamısına da əhsən!” sərlövhəli məqalə dərc olunmuşdur. Daha ətraflı »

MULTİKULTURALİZM HAQQINDA FİKİRLƏRİM, YAXUD MAKSİM QORKİNİN “DANKO HAQQINDA ƏFSANƏ”Sİ

Rus mütəfəkkir yazıçısı Maksim Qorkinin romantik bir hekayəsi var: “Danko haqqında əfsanə”. Əsərdə göstərilir ki, öz yurdunda sağlam və firavan yaşayan xoşbəxt bir tayfa vardı. Bir gün daha güclü bir tayfa onlara hücum çəkdi, onları günəş işığı belə görməyən zülmət bir yerə qovdu, doğma yurd-yuvalarından didərgin saldı. Torpağından didərgin düşənlər isə xoşbəxt ola bilməzlər. Sarı bülbül haqqında deyimdə olduğu kimi: Sarı bülbülə şah sarayında qızıldan qəfəs düzəltmişdilər. Lakin o oxumur, elə hey göz yaşı tökür, ahu-zar edirdi. Şah bülbülü qəfəsdən buraxdırdı və onu izləməyi əmr etdi. Bülbül uçub gedib boz bir biyabanda qaratikan koluna qondu. “Oxqay, vətənə gəldim, imana gəldim”, – dedi və cəh-cəh vurmağa başladı.
Yaxud bizim məşhur xalq bayatısında deyildiyi kimi:
Əzizim, vətən yaxşı,
Geyməyə kətan yaxşı.
Gəzməyə qərib ölkə,
Ölməyə vətən yaxşı.
Mən, keçmiş DQMV-nin Ağdərə rayonunun Umudlu kəndində anadan olmuşam. Kəndimiz ermənilərin əhatə-sində yerləşirdi. Biz, azərbaycanlılar, rayonda azlıq təşkil edirdik, rayon rəhbərliyində yalnız partiya və komsomol komitələrinin ikinci katibləri ilə təmsil olunurduq.
1992-ci ilin fevralında uzunmüddətli blokadadan sonra kəndimiz işğal olundu. Biz didərgin düşdük…
Elə bil Qorkinin hekayəsini yaşayırdıq. Dünən bir tayfanın digərinə etdiyini bu gün bir millət digərinə etdi. Daha ətraflı »

Mərhum xalq şairimiz, Azərbaycan ədəbiyyatında xüsusi yeri olan Rəsul Rzanın sözləridir. Gözəl sözlərdir, elə deyilmi? Məncə gözəldən də gözəldir! Bunun sübuta ehtiyacı yoxdur.
Bu sözləri yada salanda istər-istəməz müasir dünyamızda baş verən qanlı-qadalı savaşları, mənasız, məntiqsiz terrorları, onların törətdikləri günahsız insan qurbanlarını xatırlamalı olursan. Xatırlayırsan, qanın qaralır, təəssuflənirsən, varından yox olursan.
Bu hisslərlə yaşayarkən maraqlı bir sual da düşündürür səni. “Məgər insan dünyaya bunun üçünmü gəlib? Qan-qada törətmək, fitnə-fəsad yaratmaq, bir-birini günahsız yerə məhv etmək üçünmü?..”
Axı, insanı xəlq edəndə ulu yaradanımız ondan heç nəyi əsirgəməyib. Lazım olan hər şeyi verib ona. Ən başlıcası bütün canlılardan fərqli olan şüur verib, ağıl verib, idrak verib ona. “Yaşa, yarat, hər şeyi yaxşı-yaxşı düşün, dərk et, – deyib. Sənə bəxş etdiyim bu dünyanı daha da gözəlləşdirməyə can at” –deyib…
Bəs, biz necə əməl etmişik uca yaradanın bu göstərişlərinə? Ağlımız artdıqca ağılsızlaşmağa, elmin, texnikanın böyük nailiyyətlərinə yiyələndikcə onlardan məsrəfsiz yerə istifadə etməyə, icad etdiyimiz qırğın silahları ilə özümüz özümüzü məhv etməyə başlamışıq. Faciə burasındadır ki, hətta bununla öyünməyə, qürrələnməyə də çalışmışıq. Yaxın Şərqdə, İraqda, Suriyada, Əfqanıstanda baş verənlər dediklərimizin sübutu deyilmi? İblislərin, şeytanların fitvasına uyub özünü İslam dövləti adlandırdığı halda, “Allahu Əkbər” deyərək qan qardaşlarının başını kəsən İŞİD terrorçularının hərəkətlərinə nə ad vermək olar? Niyə xristianların müsəlman dünyasına qarşı düşünülmüş təxribatı hesab etmirik bunu? Bu gün kimi aydın həqiqəti nə vaxt dərk edəcəyik biz?!.. Daha ətraflı »

Multikulturalizm termini düşüncəmizə yeni daxil olub. Bu termin haqqında müxtəlif ölkələrdə müxtəlf təhlillər mövcuddur. Ümumilikdə multikulturalizm mədəniyyətlər və dinlər arasında bir ünsiyyətdir. Multikulturalizm eyni bir ölkədə yaşayan müxtəlif xalqların nümayəndələrinin mədəniyyət hüquqlarını tanıyan humanist dünyagörüşü olan siyasətdir. Ölkəmiz tarix boyu sivilizasiyaların və mədəniyyətlərin qovuşağında yerləşib. Azərbaycanın Asiya və Avropa arasında körpü olması burada mədəniyyət müxtəlifliyinin yaranmasında mühüm rol oynamışdır. Çoxmədəniyyətlilik dedikdə isə ilk növbədə etnik, irqi, dini-mədəni müxtəliflik və dəyərlər nəzərdə tutulur.
Multikulturalizm tolerantlıq və qarşılıqlı anlaşma, qarşılıqlı hörmət, dostluq, dözümlülük üzərində qurulan mühitdir. Nəzərə alaq ki, Azərbaycan ərazisində çox qədim zamanlardan müxtəlif etnik millətlər – avarlar, ləzgilər, udinlər yaşayır və onların multikultural dəyərləri qorunub saxlanıldığı üçün “Azərbaycan multikulturalizm məkanıdır” deyə bilərik. Bu isə dünyaya yeni bir mesajdır.
Multikulturalizm mühitinin formalaşmasında cəmiyyətdə qadınların rolu danılmazdır. Təmas xəttində yerləşən Qapanlı kəndinin bir sakini olaraq məcburən cəlb olunduğumuz müharibənin ən ağır faciələrini gözümlə görmüşəm. I Qarabağ müharibəsi zamanı erməni tanklarının kəndə girməsi, 21 yaşlı kənd sakininin erməni snayperçisi tərəfindən vurularaq şəhid olması, insanların minaya düşməsi, yol kənarlarında ağaclar altnda qalmaları, azyaşlı məktəbli uşaqların qətlə yetirilməsi gözlərim önündədir. Daha ətraflı »

Mehriban və bağışlayan Allahın adı ilə! Tarixdə elə hadisələr baş vermişdir ki, zaman-zaman insanların qəlbinə sirayət etmiş, daim onları yaxşı işlərə və xoş əməllərə istiqamətləndirmişdir. Belə hadisələr sanki bəşəriyyətə bir mayak olmuş, dinindən, irqindən və milliyətindən asılı olmayaraq insanları düz yola yönəltmişdir. Bu kimi hadisələrdən biri təxminən dörd min ildən yuxarı yaşı olan Həzrət İbrahim (ə) və onun ailəsinin əzəmətli sınaq əhvalatıdır. Müqəddəs Kitabımızda buyrulur ki, “Biz heç kəsin çiyninə gücü çatmadığı yükü qoymarıq” və yenə də bir ayədə buyrulur ki, “insan imtahandadır”. Kimisi imanı ilə, kimisi mal-canı və ən əziz, şirin nemet olan övladı ilə. Hər birimiz gec-tez ilahi imtahandan keçməliyik. Allah güc-qüvvət inayət etsin ki, inşallah biz də imtahan və sınaqlardan üzüağ çıxaq. Amin!
Hz.İbrahim (ə) özü elə bir ailədə dünyaya göz açır ki, ailənin böyüyü olan ana babası Azər məşhur bütyonan və satan idi. Belə bir mühitdə və belə bir babanın yanında iman qorumaq çox zəhmət tələb edən bir iş idi. Babası bütü düzəldir və İbrahimə (ə) verir ki, apar sat bunu və pulunu gətir. Hz.İbrahim də (ə) bütün ayağına kəndir bağlayaraq sürüyür və “heç kimə nə xeyri, nə də zərəri olmayan bu bütləri alın” deyə car çəkir. Hiddətlənmiş avam, cahil, bütpərəst camaat az qalır ki, onu qətlə yetirsin. Doğrudan da bu çox təhlükəli bir iş idi və hər an Hz.İbrahim (ə) şirin canından ola bilərdi. Sonrakı dönəmlərdə babasını və xalqı müvəhhid dininə (Təkallahlı) dəvət etməklə daha böyük bir fədakarlıq nümayiş etdirmiş oldu. Daha ətraflı »

İndiki zamanda bir çox televiziya verilişləri kal armuda dönüb tı-xanıb bu xalqın xirtdəyinə–nə uda bilir, nə geri qaytara bilir.
Özəl kanallar lap şitin-şortun çıxarıblar. Neçə dəfə demək olar, neçə dəfə yazmaq olar: “Balam, bura Azərbaycandır, bu xalq Azərbaycan xalqıdır, onun öz tarixi keçmişi var, öz adət-ənənələri, öz mental dəyərləri var”?! Bura Fransa deyil ki, cinsi azlıqların hərəkətlərinə hüquqi və geniş meydan verilsin? Ya da eyni cinslilərin nigahını qanunla rəsmiləşdirsin! Və yaxud Afrikanın, Cənubi Amerikanın cəngəllikləri deyil ki, hamı lüt gəzsin və hamının gö-zü qarşısında kim nə istəyir, onu eləsin. Hər bir xalqın öz təməl prinsipləri var və bu əndazədən kənara çıxmaq həm eybəcərlik, həm də tərbiyəsizlik yaradır.
Televiziya verilişlərinin çoxunu tapşırırlar “uşaq-muşağa”. Onlar da adımızı dünyada biabır edən yüz hoqqadan çıxırlar, əxlaqsızlıq təlqin edən hərəkətlərə yol verirlər, ağızlarına nə gəldi danışırlar, nə cür istəsələr, elə də geyinirlər (bəlkə də geyinməsələr ondan yaxşıdır). Ucuz, şit, düşük, bambılı davranışları ilə ikrah hissi oyadırlar. Camaatı güldürmək üçün meymunluq edən, hörmətsiz sözlər işlədən, qışqıran-bağıran bu yaramazlar, həqiqətən də, millətimizin abırlı təbəqəsini təhqir edirlər, onların əsəbləri ilə oynayırlar. İnkişaf etmiş ölkələrə inteqrasiya budurmu? Adını “Şou proqram” qoy, nə pəstaha çıxarırsan çıxar, hə?
Bəzən “ ağsaqqal”, “ağbirçək” müğənnilərimiz də qoşulurlar bu “uşaq-muşağa”, biabır edirlər özlərini. Hələ onların əttökən geyimlərindən, dingiş hərəkətlərindən danışmıram, çünki bunları hamı görür və eşidir. Sadəcə olaraq deyirəm ki, ayıbdır! Onlar da azərbaycanlı olduğu üçün adam utanır. Daha ətraflı »

Dövrünün müasir tipli uşaq bağçası–körpələr evi idi bu bina. Tikildiyi zamanda yaraşıqlı görkəmi, müasir avadanlığı, mehriban tərbiyəçiləri və gələcəyin gül balalarından ibarət sakinləri vardı bu bağçanın. Bu gün də var. Amma necə və kimlər? İndinin sakinləri gül-çiçəkli, buz bulaqlı dağlarını, illərnən tikib-qurduqları ev-eşiklərini, var-dövlətlərini qoyub gəlmiş, Ağdam, Ağdərə, Kəlbəcər rayonlarından qaçqın-köçkün düşmüş vətən övladlarımızdır.
Təzada bax! Dünənki sakinlər boy atıb böyüdükcə sabahın xoşbəxtliyinə doğru gedirdi. Bu günkü sakinlər isə yaşa dolduqca həsrətlərinə qovuşmaq ümidi ilə günlərini sayırlar. Düşən qaranlıq gecələr, açılan günəşli sabahlar bu sakinlərin ümidlərinə yeni ümidlər calayır. 20 ildən çoxdur ki, bu insanlar bax beləcə ümidlər içərisində günlərini bir-birinə calayırlar. Hətta bəzisi ömürlərini vətən, yurd niskili ilə başa çatdırdılar, “Ağdam”, “Kəlbəcər”, “Ağdərə” deyə-deyə dünyalarını dəyişdilər.
Hamının hörmətini qazanmış Gəray kişi Ağdamdakı həyat-bacasının bir ovuc torpağını, bir dilim ətirli meyvəsini, Qaçay kişi ilə Firəngiz arvad Kəlbəcərin buz bulaqlarından bir qurtum su, dərdlərə dəva olan gül-çiçək ətri qoxuyan bir udum təmiz, saf hava istədilər, arzuladılar. Çox təəssüf ki, ömür onlara möhlət vermədi. Niskilləri özləri ilə bərabər bir dərdə, aşılmaz dağa çevrilərək əbədiyyətə qovuşdular.
Günlər xatırlandıqca daha niskilli xatirələr yada düşür. Xəyanətkar ermənilərin hiyləsindən ailəsini qaçırdaraq bu bağçanın kiçik bir otağına sığınan Kəlbəcərli Əvəz müəllim çatar-çatmaz yeniyetmə oğlunu itirdi burada. Erməninin atdığı “Qrad” raketinin qəlpələri ata-ananın onsuz da dərdli ürəyinə oğul dərdi də əlavə etdi. Daha ətraflı »

Kəlbəcər mahalından qaçqın düşən Dağıstan Abdullayev 1993-cü ildən Tərtər rayonunun Ağkənd kəndində məskunlaşıb. Gəncə Dövlət Universitetini də elə 1993-cü ildə bitirib. O vaxdan da Ağkənddə yerləşən Kəlbəcər rayon 68 saylı orta məktəbində direktor müavini işləyir. Ailəlikcə kənd camaatına qaynayıb qarışıblar. Ailədə 4 nəfərdilər–özü, həyat yoldaşı və iki qızı.
O danışır, mən qulaq asıram. Hiss edirəm ki, kəndlərindən, o dağlardan, meşələrdən, buz bulaqlardan danışdıqca kövrəlir. Deyir ki, Azərbaycanımızın hər bir guşəsi bizim üçün doğmadır, əzizdir. Amma bununla belə hər kəsin doğulub, boya-başa çatdığı istər kənd olsun, istərsə də şəhər, onun əsl vətəni, yurd yeri sayılır.
Elə mənim doğulub boya-başa çatdığım Kəlbəcər mahalının Zivel kəndi kimi. Uca dağların qoynunda qərar tutan bu kənd Kəlbəcərin ən qədim kəndlərindən sayılır. Qalın meşələrlə, sıldırım qayalarla əhatə olunmuş bu kəndin havası da, durna gözlü bulaqları da insan sağlamlığı üçün sanki can dərmanıdır.
Necə qaçqın düşdüyünü soruşuram. Deyir ki, ermənilər kəndimizi qəflətən ağır silahlardan atəşə tutdular. Camaat–kimi piyada, kimi atlaulaqla kəndi tərk elədi: 72 nəfər qız-gəlini isə bir “KamAZ”maşınına yığıb, Murov yolu ilə Gəncəyə yola saldıq. Oradan da Tərtərin Ağkənd kəndinə gəldik. Əvvəldən də bilirdik ki, bu kənddə Kəlbəcərdən olan insanlar çoxdur. O, sözünə davam edir. Daha ətraflı »

Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin elektron saytında qeyd olunur ki, aprel ayında ermənilərin törətdikləri silahlı təxribatdan sonra Respublika Prezidentinin öz həyatını riskə ataraq xanımı ilə birgə Tərtər rayonuna səfəri, onun rayon ərazisində yerləşən hərbi hissədə əsgər və zabit heyəti ilə görüşü, Tərtər şəhərində, düşmənin 200 metrliyində təmas xəttində yerləşən Qapanlı kəndində dağılmış evlərə baxış, rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüş keçirməsi sakinlərin əhval-ruhiyyəsini, ölkə rəhbərinə– Ali Baş Komandana inamını daha da artırmış, tərtərlilər bir daha rayonumuza, onun sakinlərinə ölkə rəhbəri tərəfindən göstərilən diqqət və qayğını hiss etmiş, əmin olmuşlar ki, Ali Baş Komandan, öz dediyi kimi, hər bir vətəndaşın prezidentidir.
Səfərdən sonra möhtərəm Prezidentimiz müharibənin rayona vurduğu zərərin aradan qaldırılması üçün Prezidentin ehtiyat fondundan rayona 3 milyon manat pul ayırmışdır. Daha ətraflı »

YENİ İŞ YERLƏRİ YARADILIB

Şəhərdə 7 ədəd çoxmərtəbəli yaşayış binalarının fasad və giriş hissələri suvanıb rənglənmişdir. Bu işlərin görülməsi üçün əhalinin məşğulluğunun təmin olunması məqsədilə 100 nəfər Tərtər sakini işə götürülmüşdür. Bundan başqa, şəhərdə aparılan abadlıq, təmizlik və yaşıllaşdırma işlərində işləmək üçün 70 yeni iş yeri yaradılmış və 70 nəfər Tərtər sakini daimi işlə təmin olunmuşdur.